NAYLON PA BOYAMA

Naylon (Polyamid) boyamada asit ve metal kompleks boyalar kullanilmaktadir. Kullanilan boya, boya metodu ve naylon cinsi hasliklarda etkili olmaktadir.

NAYLON (POLIAMID):
 
Poliamid elyafi sektörde Naylon adiyla bilinmektedir. Naylon elyafi; kimyasal elyafin üretilmesinde öncü konumda olan, çok kullanilan ve çok çesitleri olan bir elyaftir.Hammaddesi petroldür. Ilk kimyasal elyaf elde etme çalismalari ve arastirmalari sirasinda naylon elyafinin polyester karsisinda saglamlik açisindan daha ileride olmasi, bu elyafin polyester ve diger kimyasal elyaflarin üretim çalismalari içinde ön plana
çikmasini saglamistir.
Bu güne kadar en çok bilinen naylon elyaflari, poliamid 6 ve poliamid 6.6’dir. Genel olarak bütün poliamid elyaflarina naylon denilmesinin yaninda, aslinda naylon terimi poliamid 6.6 elyafi için öngörülmüstür. Poliamid 6 elyafina da perlon denilmektedir. Bununla beraber bu iki poliamid tipine göre daha az öneme
sahip bir tip de poliamid 11’dir. Buna ise rilsan adi verilmektedir. Naylon elyaflarinin yukarida bahsedilen klasik tipleri ilk üretildigi yillarda kazandiklari büyük önemi bir müddet sonra kaybetmislerdir. Bunun nedeni özellikle giysilik kumaslarda sagliksiz bir takim etkiler (terletme, kasinti) yaratmasidir. 1990’li yillarin baslarindan itibaren naylon elyafinin bu olumsuz özellikleri giderilerek (elyaf üretimindeki degisiklerle), özellikle Du Pont firmasinin ürettigi Tactel, Nylstar ticari isimleriyle piyasaya sürdügü yeni naylon elyaflari ile tekrar önem kazanmistir.
 
1. Naylon Elyafinin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri:
 
Poliamid 6 ve poliamid 6.6’nin özellikleri bazi farkliliklar disinda hemen hemen aynidir ve bu iki tür birbirlerinin yerine kullanilabilir. 
 
Naylon elyafi yüzeyi pürüzsüzdür ve genelde silindirik bir yapiya sahiptir.
 
Poliamid 6.6’nin yumusama noktasi 230°C, erime noktasi 250°C’dir.
 
Poliamid 6’da ise yumusama noktasi 170°C, erime noktasi 210°C’dir.
 
Poliamid 6 daha düsük sicaklikta erir. Buna karsi boyalara karsi afinitesi daha iyidir. Ayrica mukavemet açisindan kopma uzamasi poliamid 6’da daha yüksektir.
 
Ütülenme sicakliklari 160°C civarindadir.
 
Özgül agirliklari 1.14-1.15 gr/cm3’tür. 
 
Naylon hafiftir ve ömrü uzun bir elyaftir.
 
Saglamligi (germe derecesine bagli olarak) ve nem itme özelligi kimyasal lifler arasinda en yüksek olanidir.
 
Esnektir,dökümlüdür, rezilyansi iyidir,
 
Kuru temizlenebilir veya yikanabilir, kirismaz. Ipegimsi bir tutuma sahiptir.
 
Hidrofobik bir yapiya sahiptir (nem çekme degeri %3.5-5’tir). 
 
Statik elektriklenme düsük de olsa vardir.
 
Polyesterden daha az olmasina ragmen pilling (boncuklasma) problemi yüksektir.
 
Filament olarak üretildigi gibi istenilen boylarda kesilerek kesikli elyaf olarak da kullanilabilir. 
 
Naylon elyafi asitlere karsi fazla dayaniklilik göstermez. Bu özellikle yüksek sicakliklarda daha belirgindir. Kuvvetli anorganik asitler sogukta bile naylona zarar vererek, makromoleküllerin parçalanmasina yol açarlar. Poliamid 6 ve poliamid .6 elyafinin asitteki davranislari biribirine nazaran farklidir. Poliamid 6.6 daha dayaniklidir. Örnegin; 10°C’deki %60’lik asetikasit veya 55°C’de % 60’lik formikasit içerisinde poliamid 6 elyafi çözülür, poliamid 6.6 çözülmez. Bu özellikten poliamid 6 ve poliamid 6.6 elyafinin birbirinden ayrilmasindan yararlanilabilir.
 
Naylon elyafi bazlara karsi oldukça dayanaklidir. Sogukta, çok derisik kuvvetli baz çözeltilerinde bile fazla etkilenmezler. %10’luk sodyumhidroksit çözeltisinde, 85°C’de, 16 saat islem gören naylon elyafinda, yalnizca %5’lik bir kopma dayanimi düsmesi görülür. Ancak yüksek sicakliklarda zarar oldukça fazladir. 90°C’yi geçmeyen sicakliklarda zarar görmezler, 120°C’yi asan sicakliklarda süre uzadikça sararmaya baslarlar. Örnegin 150°C’de 5 saat kalirsa hafifçe sararir.
 
Naylon, günes isigina polyester ve akrilik gibi dayanikli degildir. Bu nedenle, perde gibi direkt günes isiginin etkiledigi mamullerde uygun degildir. 
 
Genel olarak bakildiginda naylonun en çok kullanildigi tekstil mamulleri; ince çoraplar, iç çamasiri, mayo, korse, bayan elbiseleri, spor giysiler, astarliklar, hali ve benzerleridir.
 
2. Naylon Elyafinin Termofiksaji:
 
Termofiksaj sentetik elyaflara uygulanan bir islemdir. Amaç; elyaf eldesi sirasinda, elyaflarin baslangiç boylarinin birkaç katina kadar uzatilmasiyla meydana gelen iç gerilimlerin yok edilmesidir. Ayni mantik polyester için de geçerlidir. Aksi halde boyama, yikama ve terbiye islemlerinde elyaflar büzülme egilimi
göstereceklerdir. Fiksaj sirasinda makromolekülleri birbirine baglayan köprü baglari bir an için kopar veya gevser, sonra gerilimsiz bir sekilde tekrar meydana gelir. Köprü baglarinin koparilmasi veya gevsetilmesi sicak hava, buhar veya sicak su ile saglanabilir.
 
Fiksaj islemi sirasinda, bir an için köprü baglari koptugundan, elyaflar büzülme isteklerini yerine getirmis olurlar ve bu asamada kumaslara istenilen en-boy ayari yapilir. Daha sonra soguma baslayinca baglar tekrar olusmaya baslar ve istenilen en fikselenmis olur. Mamulün tutumu uygulanan fiksaj metoduna göre degisir. Sicak hava ile yapilan fiksajda sert bir tutum, sicak su ile fiksaj sonucu yumusak bir tutum elde edilir. Sicak buharla elde edilen etkiler ikisinin arasinda bir yerdedir. Sicak hava ile fiksaj; ram, hot-flue veya termofiksaj makinelerinde gerçeklestirilir.
 
Naylon elyafi için 160-180°C’de 3-15 saniyelik bir fiksaj yeterli olacaktir. Bu degerler; mamulün yapisi, elyafin cinsi ve uygulama cihazina göre degisiklik gösterebilir.
 
Tactel; Du Pont firmasinin üretmis oldugu üstün nitelikli, son derece yumusak, dökümlü ve sihhi özellikleri olan naylon elyafidir. Yuvarlak bir filament üretmek yerine, Du Pont, üç loblu (trilobal) veya yumru sekilli filamentler üreterek, suyun filamentler arasinda kolayca hareket edebilecegi kadar genis bir yüzey elde etmistir. Bu ekstra yüzey, ayrica isigin yansimasini da degistirmis, kumasin görünüsünü yumusatmistir. Böylece parlak veya mat kumaslar yerine dogal parlaklikta bir kumas üretmek mümkün olabilmistir.
Tactel Aguitor gibi, Du Pont da üç loblu filament elyafi, dokuma sirasinda (degisik örgülerle) pamukla birlestirmis, ancak pamugun dista kalmasini saglamistir. Böylece naylon cilde daha yakin durmakta ve suyu disariya, pamuga dogru iterek bir kurutma kagidi gibi, kullanicinin cildini kuru tutmaktadir. Aktif spor giyim için bu degisiklik, dogal elyaflara oranla ciddi bir avantajdir. Çünkü dogal elyaflar agir egzersizlerden sonra islak ve yapiskan bir hale gelmektedir. Daha ince filamentli tactel elyaflar ile, cildi sicak tutan, yün gibi yumusak bir doku elde edebilmek için kumas hafifçe firçalanarak, yüksek performansli iç giyim ürünleri gelistirilmistir. Ince filamentlerin çok daha yumusak olmasi sayesinde elde edilebilen naylon kumaslar, ayni zamanda golf ve kayak kiyafetleri içinde önemli bir yer edinmistir. Diger bir gelisme de köpek kemigi seklindeki filamentlerde kaydedilen ilerlemedir. Bu, daha genis bir yüzey ve elyaflarin çok siki bir sekilde bir araya getirilebilmeleri avantajini yaratmistir. Elyaflar bu sayede farkli yönler yerine ayni yönlere bükülebilir.
 
Bu tip naylon, Tactel Diabolo adiyla bayan iç giyim ve streç spor giyimin birçok alaninda kullanilir hale gelmistir.

COPYRIGHT © 2012 ALTOTEKS TEKSTİL GİYİM BOYA APRE SAN. VE TİC. A.Ş. - ALL RIGHTS RESERVED
Web Tasarımı